मिनी काश्मीर महाबळेश्वरात आढळला प्रदेशनिष्ठ ‘क्रिकेट फ्रॉग’; नेमकं काय आहे वैशिष्ट्य?

सातारा प्रतिनिधी । जागतिक पर्यटनस्थळ आणि मिनी काश्मीर अशी ओळख असलेल्या महाबळेश्वरमधून बेडकाच्या नव्या प्रदेशनिष्ठ प्रजातीचा शोध लावण्यात भारतीय संशोधकांना यश मिळाले आहे. ‘क्रिकेट फ्रॉग’ (Cricket Frog) या सामान्य नावाने ओळखल्या जाणाऱ्या “मीनर्वारीया” या कूळात नव्याने शोधलेल्या बेडकाचा समावेश केलेला आहे.

‘क्रिकेट फ्रॉग’ या सामान्य नावाने ओळखल्या जाणाऱ्या “मीनर्वारीया” या कूळात नव्याने शोधलेल्या बेडकाच्या संशोधनावर कोल्हापूरचे सरिसृप तज्ञ डॉ. वरद गिरी यांनी शिक्कामोर्तब केले आहे. या प्रजातीच्या उत्तर पश्चिमी घाटातील आढळक्षेत्रावरुन तिचे नामकरण ‘घाटी’ या संस्कृत आणि ‘बोरियालिस’ या उत्तरेकडील क्षेत्र दर्शवणार्या लॅटीन शब्दांवरुन केलेले आहे.

‘ही’ आहेत महत्वाची वैशिष्ट्ये

क्रिकेट बेडूक ज्याचे वंश अ‍ॅक्रिस आहे. हे हायलिडे कुटुंबातील लहान, उत्तर अमेरिकन बेडूक आहेत. ते उत्तर मेक्सिको ( कोआहुइला ), रॉकी पर्वतांच्या पूर्वेस युनायटेड स्टेट्स आणि कॅनडातील दक्षिण ओंटारियोमध्ये आढळतात. ते कुटुंबातील इतर सदस्यांपेक्षा जास्त जलचर आहेत आणि सामान्यतः पृष्ठभागावरील वनस्पतींसह कायमस्वरूपी पाण्याच्या स्रोतांशी संबंधित आहेत. त्यांच्या जगण्याचा हा एक महत्त्वाचा पैलू आहे, कारण प्रौढ क्रिकेट बेडकांना कमी ऑक्सिजनयुक्त पाण्यात बुडवल्यास उच्च मृत्युदर सहन करावा लागतो. क्रिकेट बेडूक , हा अॅक्रिस (कुटुंब हायलिडे) या वंशाच्या लहान, न चढणाऱ्या उत्तर अमेरिकन झाड बेडकांच्या दोन प्रजातींपैकी एक आहे. त्यांचा आवाज जलद क्लिक्सची मालिका आहे, जो क्रिकेटच्या गाण्यासारखा आवाज करतो. ते पूर्व आणि मध्य युनायटेड स्टेट्समध्ये आढळतात. सहसा तलाव, ओढे आणि इतर उथळ पाण्याच्या स्रोतांच्या खुल्या, गवताळ काठावर. दोन प्रजाती आहेत: ए. क्रेपिटान्स आणि ए. ग्रिलस. क्रिकेट बेडूकची कमाल लांबी सुमारे ३.८ सेमी (१.५ इंच) असते. त्याची त्वचा थोडीशी चामखीळ आणि तपकिरी किंवा हिरवी असते, डोक्यावर गडद त्रिकोण असतो आणि मागच्या बाजूला सहसा लालसर, पांढरा किंवा हिरवा पट्टा असतो.

सातारा जिल्ह्यात ‘या’ व्यक्तींचा संशोधनात सहभाग

या संशोधनात मेढा येथील आमदार शशिकांत शिंदे महाविद्यालयाचे प्राध्यापक डॉ. ओमकार यादव, दहिवडी महाविद्यालयाचे प्रा. डॉ. अमृत भोसले, प्रा. डॉ. प्रियांका पाटील, ठाकरे वाईल्डलाईफ फाऊंडेशनचे संशोधक अक्षय खांडेकर आणि भारतीय प्राणी सर्वेक्षणचे संशोधक डॉ. के. पी. दिनेश यांचा सहभाग आहे.